Günümüzde fiziksel aktivite konusunda toplumun bilgi düzeyinin yetersiz olması, fiziksel aktivitenin saÄŸlık için öneminin yeterince anlaşılamaması ve giderek daha hareketsiz bir yaÅŸam tarzının benimsenmesi, toplumda obezite, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını artıran önemli nedenlerden biri olmuÅŸtur. Bu hastalıklar için bir risk faktörü olan fiziksel inaktivite yani hareketsizlik de dünya genelindeki ölümlerin dördüncü önde gelen risk faktörü olarak belirlenmiÅŸtir. Toplumun büyük bir çoÄŸunluÄŸunda “fiziksel aktivite”, “spor” kelimesi ile eÅŸanlamlı olarak algılanmaktadır. Oysa fiziksel aktivite, günlük yaÅŸam içinde kas ve eklemlerin kullanılarak enerji harcaması ile gerçekleÅŸen, kalp ve solunum hızını artıran ve farklı ÅŸiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda spor aktivitelerinin yanı sıra egzersiz, oyun ve gün içinde yapılan çeÅŸitli aktiviteler de fiziksel aktivite olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde Durum: Türkiye Ä°statistik Kurumu tarafından yapılan Türkiye SaÄŸlık AraÅŸtırması sonuçlarına göre 2014 yılında 15 yaÅŸ üzeri %38.5’i çoÄŸunlukla oturduÄŸunu, %53.3’ü orta derecede fiziksel güç gerektiren iÅŸler yaptığını,%8.2’si ağır iÅŸ veya fiziksel güç gerektiren iÅŸler yaptığını; 2016 yılında ise %41.1’i çoÄŸunlukla oturduÄŸunu, %53.0’ı orta derecede fiziksel güç gerektiren iÅŸler yaptığını, %5.9’u ağır iÅŸ veya fiziksel güç gerektiren iÅŸler yaptığını beyan etmektedir. Türkiye Beslenme SaÄŸlık AraÅŸtırması (TBSA) 2017 verilerine göre 15 yaÅŸ ve üzeri bireylerde Obezite % 31.5 olarak belirlenmiÅŸtir. Kadınlarda bu oran %39.1 iken erkeklerde %24.6 ‘dır. 15 yaÅŸ ve üzeri bireylerde fiziksel inaktivite ise % 42,4 bulunmuÅŸtur.. COSI-TUR 2016 verilerine göre çocukluk çağı obezite ve fazla kiloluluk 2. Sınıf öÄŸrencilerinin 1/4’ü obez (%24.5) veya fazla kilolu iken ortaokul öÄŸrencilerinde bu oran yaklaşık 1/3 (%30.1) tür. Lise öÄŸrencilerinde ise fazla kilolu veya obez öÄŸrenciler tüm lise öÄŸrencilerinin 1/5 (%20.6)’ini oluÅŸturmaktadır. Ülkemizde ortaokul (10-14 yaÅŸ) ve lise öÄŸrencileri (15-18 yaÅŸ) fiziksel uygunluk karnesi verilerine göre kız ve erkek çocukların mekik ve şınav testi sonuçları referans deÄŸerler ile uyumlu görülmüÅŸtür. Bu araÅŸtırmalar ışığında; Ülkemizde de fiziksel aktivite düzeyini artırmak amacıyla hedefler belirleyerek stratejiler geliÅŸtirmek, toplumu fiziksel aktiviteye özendirmek, fiziksel aktiviteye ulaÅŸma engellerini ortadan kaldırmak için yerel ve ulusal düzeyde çalışmalar yapılmaktadır. Eylem Planları Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ) Fiziksel aktivite ve saÄŸlık küresel eylem planı 2018-2030’u “Daha saÄŸlıklı bir dünya için daha aktif bireyler” baÅŸlığı ile duyurmuÅŸtur. Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan Türkiye SaÄŸlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı kapsamında Fiziksel Aktivite Eylem Planı 2019-2023 hazırlanmıştır. Fiziksel aktivitenin saÄŸlığın koruyucu ve geliÅŸtirici etkisinin görülebilmesi için günlük aktivitelerin yanı sıra yetiÅŸkin yaÅŸ grubunda haftanın 5 (beÅŸ) günü en az 30 dakika; 5-17 yaÅŸ grubu için ise günde en az 60 dakika orta ÅŸiddette fiziksel aktivite yapılmalıdır. Orta ÅŸiddette fiziksel aktivite, solunum veya kalp atış hızında küçük artışlara neden olan orta düzeyde fiziksel efor gerektiren fiziksel aktivitedir. Bunu ÅŸu ÅŸekilde tanımlayabiliriz; yapılan aktivite esnasında kiÅŸi konuÅŸabilir fakat ÅŸarkı söyleyemez. Tempolu yürüyüÅŸ orta ÅŸiddette aktiviteye en iyi örneklerden birisidir.
“Günlük yaÅŸamı mümkün olduÄŸunca aktif geçirmek saÄŸlıklı bir yaÅŸamın ilk adımıdır.” Fiziksel aktiviteden daha fazla yarar elde edebilmek ve saÄŸlığı koruyup geliÅŸtirebilmek için düzenli olarak yapılmalı ve yaÅŸamın bir parçası haline getirilmelidir. 1991 yılından bu yana, her yıl Ekim ayının ilk hafta sonu, Dünya YürüyüÅŸ Günü kutlanmaktadır. Ülkeler farklı günler de belirleyebilmektedir. Ülkemizde de her yıl 3-4 Ekim de Dünya YürüyüÅŸ Günü çeÅŸitli etkinliklerle kutlanmaktadır. 2.Ekim.2019 kaynak:www.saglik.gov.tr |
